Ouders lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van PTSS na traumatische gebeurtenissen van hun kind, met prevalentiepercentages van 17% bij eenmalige traumatisering (Wilcoxon et al., 2021), ongeacht of zij zelf bij het incident betrokken waren (Hiller et al., 2016) tot 19% bij ouders van chronisch zieke kinderen (Pinquart, 2019). Daarnaast leidt trauma bij ouders vaak tot verhoogde opvoedingsstress, een minder optimale ouder-kindrelatie en negatief opvoedgedrag (Christie et al., 2019), wat het functioneren van kinderen negatief beïnvloedt (Lambert et al., 2014; Parson et al., 2018).
Tijdens de workshop wordt ingegaan op de indicatie voor traumagerichte behandelingen bij ouders, zowel met als zonder (ouderschaps-)PTSS. De haalbaarheid binnen de Jeugd-GGZ en de integratie met de behandeling van het kind en/of gezin vormen hierbij belangrijke aandachtspunten. De klinisch psycholoog speelt een sleutelrol in de indicatiestelling en casusconceptualisatie, waarbij inzicht in de interacties tussen jeugd- en ouderschapstrauma, copingmechanismen en opvoeduitdagingen essentieel is. De behandelduur varieert van een enkele EMDR-sessie tot intensieve programma’s.
Specifieke aandacht gaat uit naar de Intensieve Kortdurende Behandeling voor ouders van GGZ Noord-Holland-Noord, divisie jeugd en gezin. Dit unieke programma combineert (imaginaire) exposure, EMDR en vaktherapie in een intensief traject van twee weken. Het doel is het verwerken van trauma’s, het verminderen van (posttraumatische) stress en het versterken van het ouderschap, met positieve effecten voor het hele gezin.
Leerdoelen van de Workshop
Na deze workshop hebben deelnemers:
- Inzicht in de gevolgen van trauma bij ouders: Deelnemers begrijpen hoe trauma bij ouders de opvoeding en ouder-kindrelatie beïnvloedt, en hoe verhoogde opvoedingsstress en PTSS bij ouders samenhangen met minder goed functioneren van kinderen.
- Kennis van diagnostiek en indicatiestelling voor traumabehandeling: Deelnemers kunnen de indicatie voor traumagerichte behandeling bij ouders bepalen, zowel bij PTSS als bij andere klachten zoals angst en schuldgevoel.
- Wetenschappelijke onderbouwing van EMDR voor ouders met PTSS en andere klachten: Deelnemers hebben inzicht in de wetenschappelijke basis en effectiviteit van EMDR bij ouders, en kunnen deze kennis toepassen bij zowel PTSS als aanverwante klachten.
- Vaardigheid in casusconceptualisatie en behandelplanning: Deelnemers hebben kennisgemaakt met een stappenplan voor de het opstellen van een casusconceptualisatie samen met ouders, waarin zij traumaverwerking en opvoedingsuitdagingen integreren tot een doelgericht behandelplan.
- Inzicht in behandelopties, van losse sessies tot intensieve trajecten: Deelnemers zijn bekend met diverse behandelvormen, waaronder EMDR en intensieve trajecten, en kunnen kiezen welke aanpak passend is bij de specifieke situatie van een ouder.
- Kennismaking met de werkwijze van de Intensieve Kortdurende Behandeling voor Ouders: Deelnemers hebben specifieke kennis over de intensieve behandelopzet van GGZ. Noord-Holland-Noord en begrijpen hoe m.b.v. deze kortdurende aanpak trauma’s verwerkt kunnen worden, ouderlijke stress vermindert, en het ouderschap versterkt wordt met positieve effecten voor het hele gezin
Elvira Rentinck, Klinisch Psycholoog en psychotherapeut, VGCt supervisor, VSt senior schematherapeut, EMDR therapeut VEN, GGZ Noord-Holland-Noord
